Vật lý trị liệu chính là giải pháp điều trị hiệu quả đối với tình trạng đau nhức, căng cứng vùng cổ vai gáy. Mục tiêu chủ yếu giúp giảm đau, giãn cơ, phục hồi dẫn truyền thần kinh cũng như cải thiện tầm vận động cột sống cổ. Tuy nhiên, phương pháp này dù rất an toàn vẫn có chống chỉ định với một số trường hợp. Người bệnh cần trao đổi kỹ với bác sĩ và được thăm khám chuyên môn trước khi điều trị để đạt được hiệu quả tốt nhất.

1. Vật lý trị liệu cổ vai gáy là gì?

Vật lý trị liệu cổ vai gáy là phương pháp điều trị không xâm lấn, ít tác dụng phụ nhất đối với tình trạng đau cổ vai gáy cấp và mạn tính. Hầu hết các chương trình tập và các phương pháp vật lý trị liệu đều hướng đến mục tiêu giảm đau, cải thiện cứng khớp để tăng cường sức mạnh và kéo giãn các cơ vùng tổn thương. Các phương pháp, bài tập, thời gian cụ thể sẽ thay đổi linh hoạt tùy theo từng trường hợp.

2. Tác dụng khi điều trị đau mỏi vai gáy bằng vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị hiệu quả đối với tình trạng đau cổ vai gáy. Một số tác dụng quan trọng phải kể đến gồm:

• Giảm đau và cứng khớp: Chương trình vật lý trị liệu thụ động có tác dụng giảm đau vùng tổn thương và đẩy nhanh quá trình phục hồi.
• Tăng cường sức mạnh: Chương trình tập vật lý trị liệu cũng chú trọng vào việc tăng cường cơ bắp cho vùng tổn thương.
• Cải thiện phạm vi chuyển động: Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ thiết kế các bài tập linh hoạt, phù hợp với từng trường hợp nhằm mục đích cải thiện phạm vi chuyển động cho vùng cổ và lưng.
• Ngăn ngừa các chấn thương trong tương lai: Các bài tập vật lý trị liệu giúp ngăn ngừa hiệu quả tình trạng cơn đau tái phát và các chấn thương khác trong tương lai.

4. Chống chỉ định trong trường hợp nào?

Trong một số trường hợp, vật lý trị liệu có thể không giúp cải thiện triệu chứng đau cổ vai gáy, ngược lại còn khiến tổn thương trở nên nghiêm trọng hơn. Cụ thể, phương pháp này được chống chỉ định đối với các tình trạng sau:

• Cột sống cổ không đủ ổn định để tập vật lý trị liệu, chẳng hạn như: đốt sống bị gãy, thoái hóa cột sống gây chèn ép tủy sống hoặc rễ thần kinh…
• Đang gặp phải các vấn đề bệnh lý nghiêm trọng như: nhiễm trùng, khối u…

Trong những trường hợp này, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến chuyên gia để lựa chọn giải pháp điều trị phù hợp và an toàn nhất. Việc đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát trước khi bắt đầu bất kỳ liệu pháp nào là điều cần thiết để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.

5. Phương pháp vật lý trị liệu phổ biến cho cổ vai gáy

5.1 Các bài tập giúp tăng cường sức mạnh cơ

- Bài tập kéo căng cơ cổ (Neck Stretching)

+ Cách thực hiện: Ngồi thẳng lưng, giữ cho vai thư giãn. Nhẹ nhàng nghiêng đầu sang một bên, kéo căng phần cổ đối diện. Giữ vị trí này trong 20-30 giây, sau đó thực hiện tương tự cho bên còn lại.

+ Lợi ích: Giúp kéo giãn các cơ bị căng thẳng ở vùng cổ, cải thiện sự linh hoạt và giảm đau.

- Bài tập gập cổ giúp thư giãn cổ hiệu quả:

+ Cách thực hiện: Ngồi hoặc đứng thẳng lưng, kéo cằm nhẹ nhàng về phía sau, như thể đang cố gắng tạo một “hai cằm” (double chin). Giữ tư thế trong 5-10 giây, sau đó thả lỏng. Lặp lại từ 10-15 lần.

- Lợi ích: Tăng cường cơ bắp sâu ở vùng cổ, giúp điều chỉnh tư thế và giảm áp lực lên cột sống.

- Bài tập xoay cổ giãn cơ:

+ Cách thực hiện: Ngồi thẳng, giữ cho vai thoải mái. Xoay đầu từ từ sang phải cho đến khi cảm thấy căng ở cổ. Giữ trong 5-10 giây rồi quay lại vị trí ban đầu. Lặp lại với bên trái. Thực hiện mỗi bên 5-10 lần.

+ Lợi ích: Cải thiện khả năng xoay và linh hoạt của cổ, giảm tình trạng căng cơ.

- Bài tập nâng vai, hỗ trợ cơ vai

+ Cách thực hiện: Đứng hoặc ngồi thẳng lưng, từ từ nâng vai lên cao về phía tai, giữ trong 3-5 giây, sau đó hạ xuống. Thực hiện 10-15 lần.

+ Lợi ích: Tăng cường cơ bắp vùng vai và cổ, giúp thư giãn cơ bắp và giảm căng thẳng.

- Bài tập kéo căng vai trước tường (Wall Angels)

+ Cách thực hiện: Đứng dựa vào tường, lưng thẳng, gót chân cách tường khoảng 15 cm. Nâng tay lên thành hình chữ "Y", sau đó hạ xuống thành hình chữ "W". Thực hiện động tác này 10-15 lần.

+ Lợi ích: Tăng cường sức mạnh cơ bắp ở vai, cổ và phần lưng trên, giúp cải thiện tư thế.

Những bài tập này nên được thực hiện hàng ngày hoặc theo hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc tăng cường sức mạnh và linh hoạt cho vùng cổ vai gáy. 

Ngoài các bài tập, tại Bệnh viện YHCT Nguyên Phúc áp dụng dịch vụ trị liệu phục hồi toàn diện vào điều trị đau cổ vai gáy giúp bệnh nhân nhanh chóng khỏe mạnh và thoải mái.

5.2. Trị liệu bằng xoa bóp bấm huyệt cho cổ vai gáy

Xoa bóp bấm huyệt là một phương pháp vật lý trị liệu cổ vai gáy hiệu quả để giảm tình trạng căng cứng cơ và đau vùng cổ vai gáy. Phương pháp này giúp kích thích lưu thông máu, từ đó cung cấp oxy và dưỡng chất cho các mô cơ, giảm tình trạng căng thẳng và co thắt cơ. Kỹ thuật xoa bóp chuyên sâu có thể tác động trực tiếp vào các điểm đau, giúp giảm đau ngay lập tức và cải thiện tình trạng căng cơ mãn tính.

5.3. Trị liệu bằng máy kéo giãn cột sống

Kéo giãn cột sống cổ nhằm giảm bớt áp lực lên cột sống cổ bằng cách sử dụng thiết bị kéo giãn đặc biệt giúp tạo ra không gian giữa các đốt sống, với lực kéo giãn vừa phải làm giảm căng thẳng lên đĩa đệm và dây thần kinh, từ đó giảm đau và cải thiện khả năng vận động. Kéo giãn cột sống cổ thường được áp dụng cho những bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm cổ hoặc các vấn đề liên quan đến dây thần kinh vai gáy.

5.4. Điều trị đau vai gáy bằng máy điện xung 

Điện xung trị liệu là một phương pháp điều trị trong vật lý trị liệu bằng các xung điện có tần số thấp và trung bình. Dòng điện xung là dòng điện do nhiều xung điện liên tiếp tạo nên. Xung điện là dòng điện chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn, xen kẽ giữa các xung là khoảng nghỉ hoàn toàn không có dòng điện. Các dòng điện xung có thể là dòng một chiều hoặc xoay chiều.  Điện xung trị liệu về cơ bản có các tác dụng chính là: Giảm đau; kích thích hồi phục dẫn truyền thần kinh bị tổn thương: Kích thích tăng cường sức cơ và trương lực cơ trong các bệnh lý; điều hòa rối loạn tuần hoàn ngoại vi; chống viêm.. Thường sử dụng trong các bệnh: sau chấn thương, hội chứng cổ vai - cánh tay, hội chứng thắt lưng-hông, đau thần kinh liên sườn, bệnh lý, teo cơ, bại liệt, liệt do tổn thương thần kinh ngoại vi, bệnh Reynaud, hội chứng Sudeck,...

5.5. Phương pháp trị liệu bằng siêu âm

Siêu âm trị liệu là một phương pháp điều trị hiệu quả hiện đang được áp dụng tại khoa Cơ Xương Khớp Bệnh viện YHCT Nguyên Phúc. Siêu âm là sóng âm thanh có tần số trên 20.000 Hz. Khác với siêu âm trong chẩn đoán có mức cường độ sóng phát ra thấp đủ để tạo hình ảnh, siêu âm trong điều trị thì cường độ siêu âm sẽ đủ lớn để gây ra các tác dụng vật lý, sinh lý trên mô cơ thể. Siêu âm trị liệu có giúp tăng chuyển hóa, tăng tuần hoàn, giãn mạch, chống viêm mạn tính, làm mềm cơ, làm mềm và mờ mô sẹo; giảm đau. Thường được chỉ định trong các trường hợp: Chấn thương cơ, xương, khớp; Viêm khớp, viêm bao hoạt dịch, viêm cơ, viêm dây thần kinh; Đau lưng, cổ vai, đau do 1 số nguyên nhân khác; Rối loạn tuần hoàn; Sẹo xấu, sẹo lồi, mô sẹo; Siêu âm dẫn thuốc

5.6. Phương pháp trị liệu bằng từ trường siêu dẫn

Máy từ trường siêu dẫn là phương pháp vật lý trị liệu hiện đại được sử dụng để điều trị giảm đau, giảm viêm, hỗ trợ điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, sử dụng phổ biến tại các cơ sở khám chữa bệnh phục hồi chức năng và cơ xương khớp. 

Dưới đây là một số công dụng của máy từ trường siêu dẫn trong vật lý trị liệu:

• Xuyên sâu vào các mô mềm, xương khớp, giúp tác động trực tiếp đến các tổn thương ở sâu bên trong cơ thể.
• Máy tạo ra từ trường mạnh và đồng đều trên một diện tích lớn, giúp điều trị nhiều vùng tổn thương cùng một lúc.
• Giúp giảm đau hiệu quả bằng cách ức chế các tín hiệu đau và tăng cường sản xuất các chất giảm đau tự nhiên của cơ thể.
• Tăng lưu thông máu, cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng cho các mô, hỗ trợ phục hồi tổn thương.
• Cải thiện chức năng khớp, giảm đau khớp, tăng cường khả năng vận động của khớp.
• Giảm viêm và sưng tấy, thúc đẩy quá trình hồi phục mô, cải thiện chức năng của các cơ, khớp, giúp phục hồi khả năng vận động.
• Điều trị bằng máy từ trường siêu dẫn không gây đau, không xâm lấn, không để lại sẹo và an toàn cho người sử dụng.
• Kích thích quá trình sản sinh collagen và các tế bào mới, giúp tái tạo mô bị tổn thương.
• Giúp thư giãn cơ bắp, giảm co thắt cơ, cải thiện vận động.

5.7. Phương pháp trị liệu bằng đắp thuốc

Đắp bùn khoáng thuốc bắc với nguyên liệu 100% từ các loại thuốc thảo dược kết hợp với bùn khoáng tạo nên một phương pháp trị liệu được căn nguyên các vấn đề về cơ xương khớp, gân cơ - dây chằng…Bùn khoáng thuốc bắc là bài thuốc hay với các vị thuốc giúp phục hồi hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp như: Chấn thương do vận động, thoái hóa khớp, thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, tê bì tay chân, đau mỏi vai gáy, đau nhức xương khớp, tê mỏi cơ khớp, …Ngoài ra đắp bùn khoáng thuốc bắc còn giúp lưu thông khí huyết, giảm căng thẳng, giúp ngủ ngon và sâu giấc.

6. Những điều cần cân nhắc khi chọn liệu pháp vật lý trị liệu cho cổ vai gáy

Khi chọn liệu pháp vật lý trị liệu cho cổ vai gáy, điều đầu tiên cần cân nhắc là tình trạng bệnh lý cụ thể. Mỗi người có nguyên nhân đau khác nhau, như thoát vị đĩa đệm cổ, căng cơ, hay tổn thương dây thần kinh, nên việc chẩn đoán chính xác là rất quan trọng để áp dụng liệu pháp phù hợp.

Ngoài ra, thể trạng và sức khỏe tổng quát của bệnh nhân cũng cần được xem xét. Những người có bệnh lý mãn tính như tim mạch, tiểu đường nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu điều trị. Cuối cùng, kinh nghiệm của chuyên gia trị liệu và mục tiêu điều trị cũng là những yếu tố quan trọng giúp đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Nếu bạn đang gặp phải tình trạng đau cổ vai gáy và muốn tìm kiếm giải pháp an toàn, hiệu quả, hãy đến với Bệnh viện YHCT Nguyên Phúc. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và cơ sở vật chất được trang bị hiện đại, sẽ giúp bạn giảm đau nhanh chóng và cải thiện sức khỏe lâu dài. Nếu bạn còn thêm thắc mắc nào khác về phương pháp vật lý trị liệu cổ vai gáy hãy gọi ngay hotline 0853.328.115 để được tư vấn và đặt lịch thăm khám ngay hôm nay.